RUSYA’NIN YAPDIĞI 21 MAYIS ÇERKES SOY KIRIMI VE SÜRGÜNÜ(21 MAYIS 1864)

RUSYA’NIN YAPDIĞI 21 MAYIS ÇERKES SOY KIRIMI VE SÜRGÜNÜ
(21 MAYIS 1864)
“Bizim Çerkes topraklarına ihtiyacımız var, Çerkes halkına değil.”
✅ RUSLAR VE ÇERKESLER:
Ruslar Çerkesleri düşman gözüyle bakmaya başladılar. 1763 yılında Rus İmparatorluğu Çerkesya işgalini başlattı. Karşılıklı baskınlar oldu.
Ruslar, “Bizim Çerkes topraklarına ihtiyacımız var, Çerkes halkına değil.” diyordu.
▶️Çerkesler, ülkelerini 1763-1864 yılları arasında 101 yıl boyunca savunarak, Kafkasya’da Ruslara karşı en uzun direnen halk oldu. 1840 yılına gelindiğinde Çar’ın politikaları nedeniyle
tarihçiler: 600.000 ila 1.500.000 kişi Rus ordusu tarafından işlenen katliamlarda ve aç bırakılmadan öldü. Ruslar; “Çerkesleri evcilleştirmek mümkün değil” ve ”Çerkeslerin yarısını yok etme kararı aldığını” bunun içinde sürgün düşünüldü.
▶️Çerkesler Rus ilhakını reddetmişlerdi. Ruslar Çerkes’lere savaş açtı. Hristiyan olan Çerkesler ve Gürcüler ittifak halindeydi. Çerkesler Osmanlı ile dost olması sebebiyle bir kısmı İslam’ı kabul ettiler.
▶️Ruslar Osmanlı hükûmeti ile 1860 yılında anlaşmaya vardı. Çerkes’ler Osmanlı’ya göçe gönderilerek. Soykırım 10 Mayıs 1862 de Çar tarafından onaylandı.

✅ÇERKESLERİN SÜRGÜNÜ
1864 Mayıs da Çerkesler Ruslarla savaşında yenik düştü ve 21 Mayıs 1864 de Çerkes sürgünü başlamış oldu.
▶️Sürgünlerin binlercesi de Karadeniz’in azgın dalgalarına dayanamayan gemilerin batmasıyla derin sularda boğuldu ve yüzlercesi kalıcı hastalığa yakalandı. Kafkaslardan sürgün edilen insanların yüzde 30’una yakını, yolculuklarını tamamlamadan yolda öldü.
▶️Rus askerleri, baskınlar yapıp hamile kadınları ve çocuklarını işkencelerle öldürdüler. Ayrıca salgın hastalık oluşturarak daha fazla ölüme sebeb oldular.
▶️Rusya’nın Çerkesya’yı işgalinin ardından, Çerkes halkına toplu katliam, etnik temizlik, ve sürgün olayları başlar. Bu sürgünden Çerkes nüfusunun %75’i (800.000-1.500.000 kişi) etkilenmiştir.
▶️Bu sürgünden Kuzey Kafkasya bölgesindeki yerli halkı Çerkesler’den başka Abhaz, Çeçen ve diğer Müslüman Kafkas toplulukları da etkilenmiştir.
▶️Rus milliyetçileri, 21 Mayısı “kutsal bir fetih günü” olarak kutlamaktalar. Çerkesler sürgünde çok kayıplar verdiler. Karadeniz’de binlercesi boğuldu. O yüzden Çerkesler uzun yıllar balık yemediler.
▶️Osmanlı’ya gelen Çerkesler özellikle Karadeniz boyunca ve Anadolu’nun çeşitli yerlerine yerleştirildiler.
Araştırmacılara göre Çerkes nüfusunun en az %75’i sürülmüştür (toplam 1.5000.000).
▶️Karaçay ve Balkarlar halkları savaşmadan teslim olduğu için çok fazla etkilenmese de, Abhazlar ise Çerkeslerle birlik olduğu için nüfusunun %60’ını kaybetmiştir.
▶️Rus kaynaklarına göre; 1858-1865 yılları arasında toplam 493.000
Osmanlı topraklarına sürülmüştür.
İngiliz kaynaklarına göre;
600 binden fazla sürüldü. Amerikalı kaynaklara göre; sayının 1.200.000 dolayında, bunun ancak 800 bin kadarının hayatta kalabildiğini belirtiyor. Sürgüne katılan nüfusun en az dörtte birinin yolculuk, kamp yaşamı ve yeni yerleşim yeri sırasında öldüğü kabul edilmektedir. Rusların yerleşim yerlerinde doğrudan öldürdüğü Çerkes sayısı 600 binden fazla olarak tahmin edilmektedir.
▶️Sürgünün ardından hayatta kalan Çerkeslere, yerel halklardan destek geldi. Bulgaristan’da, Müslüman ve Hristiyan halk ilk defa el ele verdi. Balkanlarda 250 bin civarı Çerkes vardı.
▶️Yurtlarından koparılarak dünyanın çeşitli yerlerine göçe zorlanan Çerkes halkları bugün, Türkiye, Ürdün, Suriye, Irak, Libya, Irak, Arabistan ve Kıbrıs’ta
bir çok ülkede dağınık olarak yaşamlarını sürdürmektedirler. Çerkes halkları anavatanlarında etnik arındırmaya maruz bırakılmıştır. Bugün Adigey Cumhuriyetinde dahi çoğunluk konumlarını koruyamamışlardır.
Kıbrıs’ta Müslüman nüfus yetim Çerkesleri evinde ağırladı.
????Derleyen: Sefer EREN